همانطور که می دانید موتور خودرو از چندین سیلندر تشکیل یافته است؛ چینش و آرایش این سیلندرها در خودروها متفاوت می باشد ، در هر خودرویی به مرور زمان و نیازهای صنعت خودروسازی و البته نوآوری طراحان خودرو ، روش های مختلفی در جایگذاری سیلندرها به کار برده می شود.
در خودروهای سواری بیشترین آرایش مورد استفاده ، چینش خطی و خورجینی می باشد و چینش های دیگر به ندرت و گاهی نیز در خودروهای خاص ، استفاده می شود؛ در ادامه به شرح هریک از چینش ها ، می پردازیم.
آرایش یا چینش خطی
این چینش قدیمی ترین روش قراردادن موقعیت سیلندرها نسبت به یکدیگر می باشد که امروزه نیز در بسیاری از خودروها استفاده می شود ، در این روش ، تمامی سیلندرها در امتداد یک خط مستقیم قرار می گیرند ، مانند شکل زیر که تمامی سیلندرها در امتداد یک خط قرار گرفته اند.
آرایش یا چینش خورجینی (V شکل)
این مدل چینش در بسیاری از خودروهای امروزی کاربرد دارد ، در این روش ، سیلندرها را به دو نیمه مساوی در دو بلوک سیلندر قرار می دهند ، چنانی که در شکل زیر می بینید ، در یک خودروی شش سیلندر ، سه سیلندر در یک طرف و سه سیلندر دیگر در طرف دیگر قرار دارند و سیلندرهایی که روبروی هم قرار گرفته اند در یک یاتاقان قرار می گیرند.
در شکل زیر جاسازی سیلندرها وی(V) شکل ، در کاپوت یک خودروی شش سیلندر وی شکل را مشاهده می کنید.
بلوک سیلندر خودروهایی با چینش سیلندر وی شکل و چینش سیلندر خطی نیز طبیعتا با یکدیگر متفاوتند ، در شکل زیر سمت راست ، بلوک سیلندر یک موتور شش سیلندر خطی و در شکل سمت چپ ، بلوک سیلندر یک موتور شش سیلندر وی شکل را مشاهده می کنید.
همانطور که قبلا اشاره شد ، در اکثر خودروها این دو مدل آرایش یا چینش برای سیلندرها در نظر گرفته می شود و چینش های دیگر کمتر مورد استفاده قرار می گیرند ، ولی در این صفحه اشاره مختصری به سایر چینش های مورد استفاده خوهیم کرد.
آرایش یا چینش VR
در این چینش سیلندرها در یک بلوک سیلندر قرار می گیرند ولی بوش سیلندر آنها با یکدیگر دارای زاویه می باشد. شکل زیر را ببینید.
برای درک بهتر این مدل چینش ، بلوک سیلندر یک موتور هشت سیلندر ، با چینش VR ، با برشی از داخل آن را در شکل زیر قرار دادیم ، همانطور که مشاهده می کنید بوش های سیلندر ، دارای زاویه می باشند و مانند چینش خطی ، مستقیم نیستند.
آرایش یا چینش W
این چینش مانند چینش V شکل می باشد منتها چینش V شکل دارای دو بلوک و سرسیلندر می باشد ، ولی چینش W دارای سه قسمت بلوک سیلندر و سه عدد سر سیلندر می باشد. در تصویر متحرک زیر می توانید عملکرد این مدل موتور را کاملا درک کنید.
یک مدل موتور W را در شکل پایین مشاهده می کنید ، همانطور که مشهود است ، ظاهر این مدل شبیه حرف W انگلیسی می باشد و احتمالا به همین دلیل است که به این نام مشهور شده است.
آرایش یا چینش WR
در نگاه اول ، این چینش را می توان ترکیب دو چینش VR و وی شکل دانست و در نگاهی دیگر ، این چینش ، ترکیب دو چینش W و وی شکل می باشد ، عده ای نیز این چینش را به همان نام W می شناسند. در شکل زیر ، دو بلوک سیلندر مشاهده می کنید ، سمت راست ، یک بلوک موتور 8 سیلندر با چینش WR و سمت چپ ، بلوک موتور 12 سیلندر با چینش WR را مشاهده می کنید.
آرایش یا چینش تخت (بوکسوری)
این چینش دقیقا مانند چینش وی شکل می ماند با این تفاوت که برخلاف چینش V شکل ، که سیلندرهای دو طرف با زاویه 60 تا 90 درجه نسبت به هم قرار گرفتند ، در چینش بوکسوری زاویه سیلندرهای دو طرف نسبت به همدیگر ، 180 درجه می باشد و در واقع سیلندرهای دو طرف ، کاملا روبروی هم قرار گرفته اند.
در شکل زیر یک موتور بوکسوری را مشاهده می کنید ، این موتورها را بوکسوری ، تخت یا صفحه ای نیز می نامند.
آرایش یا چینش رادیال
این چینش تقریبا در خودروهای سواری استفاده نشده و نمی شود ، کاربرد این موتور در هواپیماهایی بوده و هست که پیشرانه آنها ملخ می باشد ، قبل از اختراع موتور جت ، تمام هواپیماها ملخی بوده اند و امروزه نیز که که هواپیماهایی ملخی کوچک وجود دارند ، این مدل موتور کاربرد دارد. در عکس متحرک زیر ، چگونگی عملکرد موتور رادیال را مشاهده می کنید.
در شکل زیر یک هواپیمای کوچک ملخی را مشاهده می کنید که از این نوع موتور استفاده می کند.
موتور وانکل
آخرین موتوری که مورد بررسی قرار می دهیم ، موتور وانکل می باشد ، اساس عملکرد این موتور مانند موتورهای پیستونی و چهارزمانه می باشد ولی شکل آن کاملا متفاوت می باشد و هیچ خودروسازی به جز چند خودرو از محصولات خودروسازی مزدا ، از آن استفاده نمی کند ، در تصویر متحرک زیر عملکرد این موتور را مشاهده می کنید.
مکانیزم دورانی که در شکل بالا با حرف A مشخص شده ، به مانند سیلندر و شاتون ، میل لنگ B را به چرخش در می آورد ، از ترکیب چند عدد از این مکانیزم ها موتور کاملی ساخته می شود که در شکل زیر عملکرد یک موتوری را مشاهده می کنید که از چهار قوای محرکه تشکیل شده است.
همانطور که اشاره شد تقریبا هیچ خودروسازی به جز مزدای ژاپن از موتور وانکل استفاده نمی کند ، در شکل زیر یک نمونه واقعی از این موتور را مشاهده می کنید.
برچسب ها
