وظیفه سیستم CBC ، کنترل نیروی ترمز بین چرخ های خودرو با توجه به سرعت هر چرخ می باشد. این سیستم برای حفظ پایداری خودرو در حین ترمز کردن در پیچ ها ساخته شده است ، بدون سیستم سی بی سی ، ترمزگرفتن شدید در پیچ ها خطرناک خواهد بود و می تواند باعث انحراف خودرو بشود. در این مطلب ابتدا اثبات می کنیم که سرعت چرخ های ماشین در هنگام حرکت در پیچ متفاوت می باشد ، سپس به بررسی و کاربرد سیستم سی بی سی در اتومبیل می پردازیم.
اختلاف سرعت چرخ ها در پیچ
همانطور که می دانید هنگامی که یک خودرو در حال حرکت در پیچ می باشد ، در واقع در حال حرکت در محیط یک دایره می باشد ، هر دایره ای دارای شعاع می باشد ، این دایره را دایره پیچ و شعاع آن را شعاع پیچ می نامیم ، هر چقدر شعاع دایره پیچ کمتر باشد ، پیچ تندتر و خطرناک تر می باشد و لازم است راننده سرعت خودر را بیشتر کاهش دهد ؛ در شکل زیر حرکت یک خودرو داخل دایره پیچ را مشاهده می کنید.
هنگامی که یک خودرو در پیچ قرار می گیرد ، چرخ های سمت راست و چپ آن در دایره هایی متفاوت با شعاع های متفاوتی قرار می گیرند شکل زیر این مطلب را اثبات می کند ، در این شکل ، شعاع گردش چرخ های سمت راست اتومبیل با r1 وشعاع گردش چرخ های سمت چپ اتومبیل با r2 نشان داده شده و چون r1 بزرگتر از r2 می باشد ، پس محیط دایره ی r1 بیشتر است ، بنابراین مسیر طی شده توسط چرخ های سمت راست اتومبیل بیشتر از مسیر طی شده توسط چرخ های سمت چپ آن می باشد. این نکته را در نظر داشته باشید که در هر پیچ اصطلاحا به دایره ای با شعاع r1 دایره ی خارجی پیچ گفته شده و به دایره ای با شعاع r2 دایره ی داخلی پیچ گفته می شود.
نکته: در شکل بالا خط های سبز ، مسیر طی شده توسط چرخ های عقب ، و خط های قرمز ، مسیر طی شده توسط چرخ های جلو در هر طرف اتومبیل را نشان می دهند. اما همانطور که می بینید در یک طرف خودرو اختلاف مسیر طی شده توسط چرخ های عقب و جلو نا چیز است و قابل اغماض می باشد.
از مطلب فوق می توان اینگونه برداشت کرد که هنگامی که خودرو در داخل پیچ حرکت می کند چرخ هایی که در خارج پیچ قرار دارند (و فاصله ی بیشتری از مرکز شعاع دایره ی پیچ دارند) نسبت به چرخ هایی که در داخل پیچ قرار دارند ، گردش بیشتری می کنند ؛ این پدیده به این علت است که چرخ هایی که در خارج پیچ قرار دارند،به علت فاصله ی بیشتر از مرکز شعاع پیچ مسیر بیشتری را طی می کنند ، در شکل زیر چرخ هایی که مشاهده می کنید نسبت به چرخ هایی که در پشت تصویر قرار دارند،گردش بیشتری می کنند.
اختلاف طول مسیرهای طی شده توسط چرخ های سمت راست و چپ اتومبیل ، باعث اختلاف سرعت چرخ های سمت راست و چپ اتومبیل می شود چون چرخ هایی که در دایره خارجی قرار دارند برای اینکه بتوانند به چرخهای دایره داخلی برسند باید سرعت بیشتری در پیچ داشته باشند.
پس تا اینجا اثبات کردیم که در پیچ سرعت سمت چپ و راست خودرو با هم متفاوت می باشد و هرچه پیچ تندتر باشد اختلاف سرعت چپ و راست خودرو نیز بیشتر می باشد. (پیچ تند تر یعنی شعاع دایره پیچ کمتر باشد ، خطرناک تر باشد ، نیاز به کاهش سرعت بیشتری قبل از ورود به آن باشد) اکنون به ضرورت و کاربرد سیستم CBC می پردازیم.
کاربرد CBC در پیچ
اگر راننده ای در پیچ ترمز کند ، به علت مساوی بودن نیروی ترمز در سمت چپ و راست خودرو و نامساوی بودن سرعت چرخ ها در سمت چپ و راست ، خودرو تعادلش را از دست می دهد و امکان دارد در صورت شدید بودن ترمز ، خودرو به یک سمت منحرف شود ، برای رفع این مشکل سیستم CBC طراحی شده که نیروی ترمز را با توجه به سرعت هر چرخ به آن وارد می کند و ترمز گرفتن در پیچ را بدون از دست رفتن کنترل خودرو ممکن می سازد.
شکل زیر نیروی ترمز وارده شده به چرخ ها را با رنگ سبز مشخص کرده (بزرگتر بودن فلش سبز به معنای بیشتر بودن نیروی ترمز وارد به چرخ می باشد) و همانطور که می بینید در وسط تصویر که خودرو در پیچ نمی باشد ، نیروی ترمز وارد به چرخ های هر دو سمت خودرو برابر است ولی در سمت چپ و راست تصویر که خودرو در حال دور زدن و ترمز گرفتن است چرخ هایی که در دایره ی خارجی پیچ قرار دارند نیروی ترمز بیشتری دریافت می کنند (چون سرعت بیشتری دارند) و چرخ هایی که در دایره ی داخلی پیچ قرار دارند نیروی ترمز کمتری دریافت می کنند. (چون سرعت کمتری دارند)
شکل زیر(سمت چپ)خودرویی بدون داشتن سیستم CBC را نشان داده که در پیچ ترمز می کند و چون نیروی ترمز در همه ی چرخ ها یکسان وارد می شود و چرخ سمت چپش سرعت کمتری دارد به دور آن چرخ می چرخد. (انحراف پیدا می کند) ولی در سمت راست تصویر ، سیستم CBC با کنترل نیروی ترمز به هر چرخ با توجه به سرعت آن ، مانع از انحراف خودرو می شود.
ممکن است این سوال به ذهن برسد که تفاوت این سیستم پایداری که به نام CBC می شناسیم با سیستم پایداری EBD چیست؟ چون همانطور که می دانید یکی از چهار وظیفه ی سیستم EBD حفظ تعادل خودرو هنگام ترمز گرفتن در پیچ ها می باشد.
برای درک این پاسخ در یک صفحه ی جدید اینجا کلیک کنید.
برچسب ها
